67. Astrology on the sphere (19)

စက္လံုးေပၚမွာ ေဗဒင္တြက္မလား (၁၉)

၂၄။ ပဓာနၾကယ္-နကၡတ္ မြန္းတည့္ခ်ိန္။

နကၡတ္မြန္းတည့္ခ်ိန္ တြက္ခ်က္ရန္ ပဓာနၾကယ္၏ တက္ေထာင့္မွန္ တနည္းအားျဖင့္ သူရိယ သိဒၶ ႏၱ ျမန္မာျပန္က်မ္းအရ ဝိသုဝ အံသာ (RA) သည္ အေရးအႀကီးဆံုးေသာ တန္ဖိုးျဖစ္သည္။ ၾကယ္တစ္လံုး၏ RA သည္ ေဒသၾကယ္ခ်ိန္ LST ႏွင့္ တူညီေသာ အခိုက္အတန္႕တြင္ ထိုေဒသ၏ အထက္မြန္းတည့္မ်ဥ္း ေပၚသို႕ေရာက္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ RA = LST ဟူေသာအလြန္ရိုးရွင္း သည့္ ညီမွ်ခ်င္းကို အသံုးျပဳ၍ လြယ္ကူစြာ တြက္ယူႏိုင္သည္။ RA သည္ မဟာဝိသုဝ အမွတ္မွ စတင္၍ ေကာင္းကင္အီေကြတာ  တေလွ်ာက္ အေရွ႕ဖက္သို႕ တိုင္းတာသည့္ တန္ဖိုးျဖစ္သည္။ LST ကို ေဒသတစ္ခု၏ အထက္မြန္းတည့္မ်ဥ္းမွ ေကာင္းကင္အီ  ေကြတာ တေလွ်ာက္ပင္ အေနာက္ဖက္ ၾကယ္ရွိရာသို႕ တိုင္းတာသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ၾကယ္တစ္လံုး ျဖတ္သန္းခ်ိန္မွ စတင္၍ ဆင္းသက္  ေရြ႕လ်ားဆဲ တည္ေနရာသို႕ လိုက္တိုင္းျခင္း ျဖစ္သည္။ RA သည္ ကိန္းေသတန္ဖိုး တစ္ခုျဖစ္ေသာ္လည္း LST မွာ ကမၻာ့လည္ပတ္ႏႈန္းအရ တျဖည္းျဖည္းႀကီးလာသည့္ တန္ဖိုးျဖစ္သည္။ အဆိုပါၾကယ္ ဆင္းရာမွ ျပန္တက္လာၿပီး ေနာက္တႀကိမ္ မြန္းတည့္မ်ဥ္ေပၚသို႕ ျပန္ေရာက္သည့္ ကာလအပိုင္းအျခားသည္ ၾကယ္ရက္တစ္ရက္ ႏွင့္ညီမွ်သည္။

မဟာဝိသုဝမွတ္ (Vernal Equinox) ၏ မြန္းတည့္မ်ဥ္း-အေနာက္အရပ္-သန္းေခါင္မ်ဥ္း ႏွင့္ အေရွ႕အရပ္တို႕ကို ျဖတ္သန္း စဥ္ ေဒသၾကယ္ခ်ိန္မ်ားမွာ 0h, 6h, 12h, 18h အသီးသီး ရွိေၾကာင္းကို  Fig. Sphere-125  တြင္ သံုးဖက္ျမင္ စက္လံုးပံုျဖင့္ ျပ ထားသည္။ ၾကယ္ခ်ိန္ပိုင္းဆိုင္ရာ တြက္ခ်က္မႈ၊ ဖ်မ္းမွ်ေနခ်ိန္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဆက္စပ္မႈ တို႕ကို လုပ္ေဆာင္လွ်င္ Fig. Sphere-126 ၌

ျပထား သကဲ့သို႕ ဝင္ရိုးတေလွ်ာက္ ၾကည့္သည့္ ျမင္ကြင္း ပံုစံကို ဆြဲသားအသံုးျပဳလွ်င္ လံုေလာက္သည္။ ထိုအခါ ေကာင္းကင္အီ  ေကြတာသည္ မြန္းတည့္မ်ဥ္း၊ သန္းေခါင္မ်ဥ္း စသည္တို႕ႏွင့္ ေကာင္းကင္ဝတၱဳ ဆက္စပ္ေသာ နာရီေထာင့္မ်ားကို လြယ္ကူစြာ ဆြဲ သား တြက္ခ်က္ႏိုင္သည္။ ထို႕အျပင္ ေဒသတခုမွ အျခားေဒသတခုသို႕ အခ်ိန္ေျပာင္းလဲ တြက္ခ်က္ရန္ ဆိုင္ရာ မြန္းတည့္၊ သန္း  ေခါင္မ်ဥ္းမ်ား (ေျမျပင္ ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ႏွင့္ တစ္ထပ္တည္း က်ေသာမ်ဥ္း) မ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းဆြဲသား တြက္ခ်က္ႏိုင္သည္။

အလားတူ မြန္းတည့္ဆဲ ပဓာနၾကယ္တစ္လံုး၏ RA သည္ ထိုအခိုက္အတန္႕ရွိ LST ႏွင့္ မည္ကဲ့သို႕ ဆက္စပ္တူညီ ေနသည္ကို Fig. Sphere-127  တြင္ ၃-ဖက္ျမင္ပံုျဖင့္လည္းေကာင္း၊ Fig. Sphere-128 ၌ ၂-ဖက္ျမင္ပံု အျဖစ္လည္းေကာင္း အသီးသီး ေဖၚျပ ထားပါသည္။ အထူးသတိျပဳ မွတ္သားရန္ အခ်က္တခုမွာ ၃-ဖက္ပံုကို ဆြဲသားရာ၌ မြန္းတည့္မ်ဥ္းအား ေက်ာ္ျဖတ္ဆင္းသြားဆဲ မဟာဝိသုဝရွိရာ အေနာက္သို႕ LST တိုင္းတာပံုႏွင့္ မြန္းတည့္မ်ဥ္းေပၚရွိ ၾကယ္သို႕ မဟာဝိသုဝမွ အေရွ႕သို႕ RA တိုင္းပံုတို႕ ေပၚ လြင္ေစရန္ အေနာက္မွ ၾကည့္၍ျမင္ရသည့္ ျမင္ကြင္းကို ဆြဲျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။ 

 

 

၂၅။ ပဓာနၾကယ္၏ RA မွ မြန္းတည့္ခ်ိန္ တြက္ယူနည္း။

၁။  RA  ကို LST တန္ဖိုးအျဖစ္ ယူပါ။

      (ေဒသၾကယ္ခ်ိန္မွ ဂရင္းနစ္ၾကယ္ခ်ိန္သို႕ ေျပာင္းရန္ ေဒသေလာင္ဂ်ီတြဒ္ကို သံုးရန္)

၂။ GST သို႕ေျပာင္းရန္ LST  မွ ေဒသဆိုင္ရာ ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ (Local longitude) ကို နႈတ္ပါ။

၃။ GST မွ ထိုေန႕အတြက္ GST₀ ကိုနႈတ္လွ်င္ ၾကယ္ခ်ိန္တာပိုင္း (Sidereal interval)  ကိုရမည္။

၄။ ၾကယ္ခ်ိန္တာပိုင္းကို ေနခ်ိ္န္တာပိုင္း (Solar interval) သို႕ ေျပာင္းရန္ 1.0027379 ျဖင့္စားပါ။

     (တႏွစ္ၾကယ္ရက္ေပါင္း 366.2422 / တႏွစ္ဖ်မ္းမွ်ေနရက္ေပါင္း 365.2422 = 1.0027379)

၅။ ရလာဒ္သည္ ဂရင္းနစ္ စံေတာ္ခ်ိန္ ျဖစ္သျဖင့္ လိုေသာေဒသ စံေတာ္ခ်ိန္ သို႕ေျပာင္းရန္ ဇုံနာရီ ျဖင့္ေပါင္းပါ။

     (ဂရင္းနစ္ စံေတာ္ခ်ိန္မွ လိုေသာေဒသ၏ စံေတာ္ခ်ိန္သို႕ ေျပာင္းရန္ ဇံုနာရီကို သံုးရန္)

AyeWinKyawBlogpost 67.pdf

Messenger: Aye Win Kyaw                                                          SMS: 09 459 824 750
13-4-2018                                                                                        ဆက္ရန္္