Saturday, June 9, 2018

78. Myanmar Astronomy (3)


ျမန္မာနကၡတၱေဗဒ  ()
                       
ျမန္မာေဗဒင္ဆိုင္ရာ ေနခ်ိန္စံနစ္။


ေဗဒင္ဆိုင္ရာ အခ်ိန္စံနစ္ အျဖစ္ ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္ (Zonal Standard Time) ႏွင့္ ေဒသၾကယ္ခ်ိန္ (Local Sidereal Time) တို႕ကိုသာ ယၡဳအခ်ိန္အထိ သံုးစြဲခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ဇာတာဖြဲ႕ရာတြင္ ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္ ျဖစ္ေသာ ေမြးဖြားခ်ိန္မွ လဂ္ႏွင့္ ဘာဝမ်ားတြက္ရန္ ေဒသၾကယ္ ခ်ိန္သို႕ ေျပာင္းလဲတြက္ခ်က္ ခဲ့သည္။ ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္ ဟူေသာ ကမၻာသံုး အခ်ိိန္ပိုင္းဇုံမ်ားကို ၿပီးခဲ့ သည့္ ရာစုႏွစ္ အစပိုင္းမွ စတင္ သတ္မွတ္သံုးစြဲလာ ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အခ်ိန္ပိုင္းဇံုမ်ား သံုးစြဲျခင္းမတိုင္မီ ကတည္းက တည္ရွိေနခဲ့သည့္ ျမန္မာနကၡတ္ေဗဒင္ တြက္ ရိုးမ်ားကို အေသးစိတ္ တြက္ခ်က္ေလ့လာ ေသာအခါ ေဒသဆိုင္ရာ မ်က္ျမင္ေနခ်ိန္ (True Solar Time) မ်ားကိုသာ အဓိကမွတ္  သား သံုးစြဲၾကေၾကာင္း ေတြ႕ႏိုင္သည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ မိမိသည္ ေမၿမိဳ႕ေန ဇနီး၏ အိမ္နီးျခင္းျဖစ္သည့္ ေက်ာ္ၾကားေသာ နကၡတ္ ေဗဒင္ ဆရာႀကီးဦးေဝဠဳ ထံမွ သင္ခန္းစာ အခ်ိဳ႕ဆည္းပူး မွတ္သားခြင့္ ရခဲ့သည္။ တစ္ေန၌႕ ဆရာႀကီး ၏ပန္းျခံအတြင္း စိုက္ထူထား  ေသာ ေနနာရီ (Sundial) ရွိရာသို႕ ေခၚသြားျပသ၍ ေဗဒင္ေဟာခ်င္ရင္ မ်က္ျမင္ေနနာရီ ကိုသံုးတတ္ရမယ္ ဟူေသာၾသဝါဒကို မွတ္ သားခဲ့ရသည္။ ဆရာႀကီး ကိုယ္တိုင္လည္း အိတ္ေဆာင္နာရီႀကီးအား အိတ္ထဲမွထုတ္၍ ေနနာရီျဖင့္ခ်ိန္ကိုက္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဒုတိယ မွတ္သားဖြယ္ရာမွာ ဆရာႀကီးသည္ အေရွ႕တိုင္း နကၡတ္ေဗဒင္ (Vedic Astrology) ကိုသာ သံုးစြဲေဟာေျပာ သူျဖစ္ေသာ္ လည္း မိမိအား သာယနေဗဒင္ သေဘာတရားမ်ားကို မ်က္ေျခမျပတ္ ေလ့လာပါ။ သို႕ရာတြင္ စံနစ္ႏွစ္ခုကို ေရာေထြး၍ သံုးစဲြရန္မ ဟုတ္ပဲ နည္းစံနစ္ေကာင္း ေဝဖန္ဆန္းစစ္နည္းေကာင္း မ်ားကိုသာ နမူနာယူၿပီး ေလ့လာသင့္ေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဤပို႕စ္တြင္ မိမိရွာေဖြေလ့လာ ထားေသာ ျမန္မာနာရီ စံနစ္ႏွင့္ အသံုးျပဳပံုတို႕ကို တင္ျပေဆြးေႏြး သြားမည္ျဖစ္ပါသည္။



၁။ ဖ်မ္းမွ်ေနခ်ိန္ (Mean Solar Time)

မိမိတို႕ ေန႕စဥ္ေန႕တိုင္း တီဗီြ၊ ေရဒီယို၊ ေလယဥ္ပ်ံထြက္/ဝင္ခ်ိန္၊ မီးရထားထြက္/ဝင္ခ်ိန္၊ ကြန္ပ်ဴတာ၊ မိုဘိုင္းဖုန္း အစရွိသည္တို႕မွျပ သ၍ တညီတညြတ္တည္း သံုးစြဲေနၾကေသာ အခ်ိန္မွာ ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ ျဖစ္ေၾကာင္း အထူးေဖၚျပရန္ မလိုပါ။ ျမန္မာႏို္င္ငံ အတြက္ သတ္မွတ္ထားေသာ ဂရင္းနစ္၏ အေရွ႕ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ 97deg30E = 6h30mE ကိုရည္ညႊန္းသည့္ ဖ်မ္းမွ်ေနခ်ိန္ ဟူ၍လည္း ဆိုႏိုင္ သည္။ ေရွးအစဥ္အလာ အားျဖင့္အခ်ိန္ကို ေဒသတစ္ခုခ်င္း အတြက္တိုင္းတာ/တြက္ခ်က္ေသာ မ်က္ျမင္ေန (True Sun) သြား အား ျဖင့္ မွတ္သားသံုးစြဲ ခဲ့ၾကသည္။ မ်က္ျမင္ေနခ်ိန္သည္ ေန၏တည္ေနရာ ရာသီအလိုက္ ေရြ႕လွ်ားေသာႏႈန္းအရ  ေျပာင္းလဲသည္။ထို႕  ျပင္ ေနထြက္/ဝင္ သည္ ေဒသလတၱီတြဒ္အလိုက္ ေျပာင္းလဲမႈရွိသည္။ အဆိုပါ မညီညြတ္ေသာ ႏႈန္းရွိသည့္ အခ်ိန္စံနစ္ကို အသံုးျပဳ ျခင္းထက္ ေနရာအႏွံ႕ ဆက္သြယ္ေရး ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ လာေသာေခတ္တြင္ ညီညြတ္သည့္ ႏႈန္းရွိေသာ ဖ်မ္းမွ်ေနခ်ိန္ ျဖင့္အစားထိုး သံုး စြဲလာၾကသည္။  





မ်က္ျမင္ေနသည္ Fig. AstroTime-01 တြင္ျပထားသကဲ့သို႕ ေနသြားလမ္းတေလွ်ာက္ ေရႊ႕လွ်ားျခင္းေၾကာင့္ ကမၻာ့လည္ပတ္မႈ၏ တိုင္းအတာကိုျပသည့္ အီေကြတာတေလွွ်ာက္ ပံုရိပ္ခ်အေရြ႕ႏႈန္း မွာေျပာင္းလဲမႈရွိသည္။ ေကာင္းကင္အီေကြတာ၏ လည္ပတ္မႈ သည္ တနည္းအားျဖင့္ ကမၻာ့အခ်ိန္ တိုင္းတာမႈကိုလည္း ညႊန္ျပသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ တသမတ္ေရြ႕ႏႈန္း ရွိၿပီးသံပတ္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ လည္ပတ္ႏိုင္ေသာ စက္နာရီႏွင့္ သ႑န္တူသည့္ ဖ်မ္းမွ်ေနခ်ိန္ကို သတ္မွတ္သံုးစြဲခဲ့ ၾကသည္။  စိတ္ကူးျဖင့္ ဖန္တီးထားေသာ ဖ်မ္းမွ် ေန၏အေရြ႕ကို Fig. AstroTime-02 ျပထားသည့္အတိုင္း အီေကြတာတေလွ်ာက္ ႏႈန္းမွန္ျဖင့္ ေရြ႕လွ်ားလွွ်က္ရွိေသာ အမွတ္တစ္ခု ျဖင့္ ကိုယ္စားျပဳသည္။ ယၡဳအခါ ဖ်မ္းမွ်ေနခ်ိန္အား အႏုျမဴအားျဖင့္ ေမာင္းႏွင္ေသာ စက္နာရီအျဖစ္ ညႇိယူသံုးစြဲႏုိင္ ၾကၿပီျဖစ္ပါသည္။ တိုင္းႏိုင္ငံ ေဒသတစ္ခုအတြင္း တေျပးညီသံုးစြဲႏိုင္ရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္သြယ္မႈ အဆင္ေျပေစရန္ ဂရင္းနစ္ရွိ ဖ်မ္းမွ်ေနနာရီကို ကမၻာ့စံေတာ္ခ်ိန္ သုညနာရီအျဖစ္ သတ္မွတ္၍ အေရွ႕/အေနာက္သို႕ ၁နာရီ သို႕မဟုတ္ နာရီဝက္ အဆတိုးေသာ ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္မ်ား အျဖစ္မွတ္သား သံုးစြဲၾကသည္။ မိုဘိုင္းဖုန္းကိုင္၍ ႏိုင္ငံရပ္ျခား ခရီးသြားေသာအခါ နာရီကို ေျပာင္းလဲညႇိေပးရန္ မလိုပဲအလိုလို အ ခ်ိန္ပိုင္းဇံု ေရြးေပးရန္ ခ်ိန္ကိုက္ထားၿပီး ေရာက္ေသာေဒသ၌ အင္တာနက္ဖြင့္ထားလွ်င္ ဇံုတန္ဖိုး ေျပာင္းေပးမည္ ျဖစ္သည္။

၂။ ဇံု/ေဒသ ဖ်မ္းမွ်ေနခ်ိန္ ေျပာင္းျခင္း။

အရပ္သံုး ရံုးသံုး အေနျဖင့္ ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္ကို တညီတညြတ္တည္း သံုးစြဲၾကေသာ္လည္း နကၡတ္ေဗဒင္ တြက္ခ်က္သူမ်ားသည္ ေဒသ ဖ်မ္းမွ်ေနခ်ိန္ (Local Mean Time) ရွာပံုကိုလည္း သိရွိထားရန္ လုိအပ္ပါသည္။ SwissHoro v-4 ကဲ့သို႕ ဂရိိုဂရမ္မ်ားျဖင့္ ဇာတာဖြဲ႕ ယူရာတြင္ ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္ တန္ဖိုးကို သိရွိထားရန္ လိုအပ္ပါသည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံထုတ္ ေဗဒင္စာအုပ္အခ်ိဳ႕တြင္ Fig. AstroTime-03 တြင္ျပထားသကဲ့သို႕ ေမြးခ်ိန္ကို ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္ (Indian Standard Time) ျဖင့္ ေဖၚျပထားေသာ္လည္း တခါတရံ Fig. AstroTime-04၌ျပထားသကဲ့သို႕ ေဒသဖ်မ္းမွ်ေနခ်ိန္ အားျဖင့္ေဖၚျပ တတ္ပါသည္။ အဆိုပါ LMT ျဖင့္ ေပးခဲ့ေသာ္ ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္သို႕ ေအာက္ပါအ တိုင္း ေျပာင္းလဲၿပီးမွ ပရိုဂရမ္ကို သံုးၿပီးတြက္ခ်က္ ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။  (Ref: Three Hundred Important Combinations.) 





(က) ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္မွ ေဒသေနခ်ိန္ သို႕ေျပာင္းရန္
        LMT = IST + ( Local Long in hms – 5.5)  
() ေဒသေနခ်ိန္မွ ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္ သို႕ေျပာင္းရန္
        IST = LMT + ( 5.5 – Local Long in hms)
   
ထို႕ေၾကာင့္
IST = 13h21m13s + (5.5 – (77+34/60)) = 13h40m57s          ျဖစ္သည္။

ဤကဲ့သို႕ ေဒသေနခ်ိန္ကို ေပးထားသည္ျဖစ္ေစ ျမန္မာေဗဒင္ဆိုင္ရာ ေနခ်ိန္စံနစ္ တြက္ခ်က္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္သည့္ အခါ၌ျဖစ္ေစ  ေဒသေနခ်ိန္ႏွင့္ ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္ တို႕အျပန္အလွန္ ေျပာင္းလဲတြက္ခ်က္နည္းသည္ အေရးပါေသာ တြက္ခ်က္မႈအပိုင္း ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။


Messenger: Aye Win Kyaw                                                                                  SMS: 09 459 824 750
09-06-2018                                                                                                                          
ဆက္ရန္္  



No comments: