ျမန္မာနကၡတၱေဗဒ
(၄)
ျမန္မာေဗဒင္ဆိုင္ရာ
ေနခ်ိန္စံနစ္။ (အဆက္)
အခ်ိန္ပိုင္း ဆိုင္ရာတြက္ခ်က္မႈမ်ား
တြင္အသံုးျပဳရန္ လိုအပ္သည့္ ျမန္မာျပည္တြင္း ေဒသအတို႕အတြက္ ေဒသဆိုင္ရာ အခ်ိန္ ျပင္ ဆင္ခ်က္အခ်ိဳ႕ကို Fig.
AstroTime-05 ၌ျပထားသည္။ ဤတြင္ ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္မွ ေဒသဖ်မ္းမွ်ခ်ိန္
သို႕ေျပာင္းယူရန္ Local Lon in hms – Zone ဟူေသာ သတ္မွတ္ခ်က္အရ
တြက္ျပထားသည္။ အဆိုပါ ပံုေသသတ္မွတ္ခ်က္ အတိုင္းတြက္ရ ျပင္ဆင္ခ်က္ ကို ေနခ်ိန္ သို႕မဟုတ္
ၾကယ္ခ်ိန္ႏွစ္မ်ိဳး စလံုးအတြက္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာင္းလဲတြက္ယူႏိုင္သည္။ MST
(Myanmar Sidereal Time) သည္ ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ မ်ဥ္းရွိ စံၾကယ္ခ်ိန္
ျဖစ္ေသာ္
(က) ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္မွ ေဒသေနခ်ိန္ သို႕ေျပာင္းရန္
LMT = IST + Loc. Corr.
(ခ) ေဒသေနခ်ိန္မွ ဇံုစံေတာ္ခ်ိန္ သို႕ေျပာင္းရန္ IST = LMT – Loc. Corr.
(ဂ) စံၾကယ္ခ်ိန္မွ ေဒသၾကယ္ခ်ိန္ သို႕ေျပာင္းရန္ LST = MST + Loc. Corr.
(ဃ) ေဒသၾကယ္ခ်ိန္မွ စံၾကယ္္ခ်ိန္ သို႕ေျပာင္းရန္ MST = LST – Loc. Corr.
၃။ မ်က္ျမင္ေနခ်ိန္ (True Solar Time)
မ်က္ျမင္ေနခ်ိန္ႏွင့္ ဖ်မ္းမွ်ေနခ်ိန္ တို႕သည္ http://en.wikipedia.org/wiki/Equation_of_time အရ
Fig. AstroTime-06 တြင္ျပထားသကဲ့သို႕ ရက္စြဲအလိုက္ကြာျခားမႈ
ရွိၾကသည္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ မ်က္ျမင္ေနႏွင့္ ဖ်မ္းမွ်ေန တို႕သည္ Dec 25 တြင္ထပ္မိ ၍ zero, Feb 11 ၌ အနိမ့္ဆံုး -14m15s, Apr 15 တြင္ ထပ္မိျပန္၍ zero,
ထိုမွ May 14 ဒုတိယ အျမင့္ဆံုး
+03m41s, သို႕ ေရာက္ရွိ ၿပီး Jun 13 ၌ ျပန္ထပ္
မိၾကလွ်က္ zero, Jul 26 တြင္ ဒုတိယအနိမ့္ဆံုး ျဖစ္ေသာ -06m30s,
သို႕ဆင္းၿပီး Sep 1 တြင္ အတက္၌တဖန္ ထပ္မိၾက၍ zero,
Nov 3 တြင္အျမင့္ ဆံုး +16m25s, သို႕ ေရာက္ရွိလွ်က္
ထိုမွတဖန္ ခရစ္စမတ္ အခ်ိ္န္တြင္ ျပန္လည္ ထပ္မိ ၾကျပန္ သည္။ အဆိုပါ ကြာျခာမႈ တန္ဖိုးမ်ားကို
အခ်ိန္ညႇိကိန္း (Equation of Time = EoT) ဟု ေခၚတြင္သည္။ EoT ၏လကၡဏာ သတ္မွတ္ ခ်က္မွာ မ်က္ျမင္ေနခ်ိန္
ကႀကီးလွ်င္ (+) ငယ္လွ်င္ (-) ဟု မွတ္သားႏိုင္သည္။
မ်က္ျမင္ေနႏွင့္ ဖ်မ္းမွ်ေနတို႕ တစ္ထပ္တည္းက်ခ်ိ္န္၌ တၿပိဳင္နက္ထည္း မြန္းတည့္ၾကေၾကာင္း
သိႏိုင္သည္။ အဆိုပါ ကြာျခားခ်က္ ျဖစ္ရေသာ အေၾကာင္းရင္း ႏွစ္ရပ္မွာ
(၁)
မ်က္ျမင္ေနသည္ ဘဲဥပံု လမ္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္ ေရြ႕ျခင္းေၾကာင့္ ကြာျခားမႈ (Eccentricity
of orbit)
(၂)
ေနသြားလမ္း တေလွ်ာက္ေရြ႕ႏႈန္း သည္အီေကြတာ တေလွ်ာက္ေရြ႕ႏႈန္းႏွင့္ ကြာၿခားမႈ
၊(Obliquity
of the ecliptic)
တို႕ျဖစ္သည္။ အခ်ိ္န္ကို အီေကြတာ
တေလွွ်ာက္အေရြ႕ႏႈန္း ျဖင့္တိုင္းတာသည္။
မ်က္ျမင္ေနခ်ိန္ႏွင့္ ဖ်မ္းမွ်ေနခ်ိန္ တို႕၏ဆက္စပ္မႈကို Fig. AstroTime-07 တြင္ျပထားသကဲ့သို႕ မွတ္သားႏုိင္သည္။ အႏႈတ္ လကၡ
ဏာေဆာင္ေသာ EoT သည္ Fig. AstroTime-08 တြင္ျပထားသကဲ့သို႕
ဖ်မ္မွ်ေန မြန္းတည့္ခ်ိန္၌ မ်က္ျမင္ေန မြန္းမတည့္ေသး ေၾကာင္း ေတြ႕ႏိုင္၍ အေပါင္းလကၡဏာ
ေဆာင္လွ်င္ မ်က္ျမင္ေနသည္ ဖ်မ္းမွ်ေနထက္ ဦးစြာမြန္းတည့္မ်ဥ္းကို ျဖတ္ေက်ာ္မည္ျဖစ္
ေၾကာင္း Fig. AstroTime-09 အရ သိရွိႏိုင္ပါသည္။
EoT ကို ေဗဒင္ဆိုင္ရာ တြက္ခ်က္မႈမ်ားတြင္ အသံုးျပဳေသာအခါ ေအာက္ပါညီမွ်ျခင္းကို သံုးျခင္းအားျဖင့္မိ နစ္၏ တဝက္အထိအနီး စပ္ဆံုး ရရွိႏုိုင္ျခင္းေၾကာင့္ လံုေလာက္ေသာ
တိက်မွႈရွိသည့္တန္ဖိုး တရပ္အျဖစ္
သံုးစဲြေလ့ ရွိပါသည္။
N
သည္တြက္လိုေသာႏွစ္၏ ရက္အမွတ္စဥ္ (day number in the year, with January 1 meaning
N = 1) ျဖစ္၍
B
= (360/365) * (N - 81) ျဖစ္လွ်င္
E
= 9.87 * sin(2*B) - 7.53 * cos(B) - 1.5 * sin(B) ျဖစ္သည္။
ဤတြင္
B ကိုဒီဂရီ ျဖစ္ၿပီး အခ်ိန္ညႇိကိန္း
E ၏ တန္ဖိုးမွာ ဒႆမ မိနစ္ျဖစ္၏။
No comments:
Post a Comment