87. Myanmar Astronomy (12)

ျမန္မာနကၡတၱေဗဒ  (၁၂)

                         

ျမန္မာေဗဒင္ဆိုင္ရာ ေနခ်ိန္စံနစ္။ (အဆက္)

၁၃။ ဆပြတ္တိုင္ ႏွင့္ နိမိတ္တိုင္။

အဂၤဝိဇၨာ ေန႕/ညဥ့္အခါမ်ား ပိုင္းျခားခြဲေဝပံုအား ၾကည့္ရႈခဲ့ၿပီးသည့္ေနာက္ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ မည္ကဲ့သို႕ အသံုးျပဳသည္ကို ဆက္ လက္ ေလ့လာလွ်င္ ဆပြတ္တိုင္ထူ၍ ေဟာေျပာၾကသည္ကို ေတြ႕ၾကရပါမည္။ က်မ္းရင္းလကၤာ (၃)တြင္ လိုရာၿဂိဳဟ္ရင္းကပ္၊ ဓာတ္ မွန္ကိုထုတ္၊ မိတ္လည္းအုပ္၊ ဓာတ္ထုတ္မိတ္ကိုစီး၊ မိတ္ႀကီးဓာတ္ကိုမံ၊ ဟူ၍ တနဂၤေႏြ အတြက္ အိုင္ထဲျမေရႊေငြ အစရွိသည့္ တိုင္၅ တိုင္ထူလ်က္ ေဟာရန္ျပဆို ထားသည္။ သို႕ရာတြင္ ၅တိုင္ျဖင့္ ေဟာေျပာျခင္းသည္ ခက္ခဲရႈတ္ေထြး၍ အမွ်ၾကင္ စသည့္ မိတ္၊ ဓာတ္ ၂-ပါး မူလ တပါးျဖင့္ တိုင္ ၃-တိုင္ျဖင့္သာ ေဟာေျပာအပ္ေၾကာင္း စာမ်က္ႏွာ ၁၀-၁၅ တြင္ အေသးစိတ္ ေဖၚျပထားသည္။ 

 

အခါပိုင္းျခား ခြဲေဝမႈဇယား အရ ေရာက္ဆဲအခ်ိန္ႏွင့္ တေျပးညီ က်ေရာက္ေသာအခါ အတြက္ ဆပြတ္တိုင္ကို Maharkala.xlsx  တြင္ ထူျပထား ပါသည္။ မူလ၊ မိတ္၊ ဓာတ္ ၃-ပါးယူ၍ ေဟာေသာ စံနစ္သည္ပင္ လက္ေတြ႕တြင္ သံုးစြဲသူ နည္းပါးၿပီး တတိုင္ထည္း သာ ထူ၍ ေဟာေျပာၾကသည္ ကိုေတြ႕ရသည္။ အစဥ္အလာအားျဖင့္ အခါကိုယူ၍ တိုင္ထူျခင္း၊ ေမးလာသူ၏ မ်က္ႏွာမူ ရာအရပ္ကိုယူ ၍ တိုင္ထူျခင္း၊ ေမးသူယူ လာေသာလက္ေဆာင္ သို႕မဟုတ္ ထူးျခားနိမိတ္ တခုခုကို ခံယူ၍ တိုင္ထူျခင္း ဟူ၍ အဆင့္ဆင့္ ယူရာ၌ ဤ တြင္ အခါတိုင္ကို မူလ ဦးစားေပးလ်က္ အထက္၌ ဆပြတ္၉-ခိုင္ကို တင္ထားပါသည္။ ျပည့္စံုမႈ ရွိေစျခင္း အလို႕ငွါ ေမးသူမ်က္ႏွာ မူ ရာအရပ္ ထူးျခားနိမိတ္ စသည္ျဖင့္ နိမိတ္ၿဂိဳဟ္ ကိုအေျချပဳလ်က္ နိမိတ္တိုင္ ထူ၍ျဖည့္စြက္ ေဟာေျပာရန္ စီစဥ္ထား ရွိပါသည္။

 ၁၄။ မဟာကာလဇာတာ။

က်မ္းရင္းလကၤာ အပိုဒ္ (၆) တြင္ ေဖၚျပထားသည့္ သူရဇၨက၊ စ၍စဥ္စီ၊ ရွစ္ခါညီ၊ ရွစ္လီၿဂိဳဟ္ေပါင္းျပ၊ ရာသီဆယ့္ႏွစ္ဝ၊ သခ်ၤာယူ၍ဆ၊ဟုဆိုထားသည့္ အတိုင္း ေရာက္ဆဲအခါ၏ မဟာကာလဇာတာ ကိုအခါတိုင္ နိမိတ္တိုင္ တို႕အထက္၌ Fig. AstroTime-35 တြင္ျပ ထား သကဲ့သို႕ တြက္ခ်က္ထားပါသည္။ ကာလဇာတာကို ခ်ရာ၌ ေကာင္းကင္ရွိ ေရာက္ဆဲေကာဇာ တနဂၤေႏြၿဂိဳဟ္ကို 1918-1920 အတြင္း ရွာေဖြအသံုးျပဳ ႏိုင္ရန္ ပို႕စ္-၁၄ တြင္ ေဖၚျပခဲ့သည့္ နိရာယန ၿဂိဳဟ္သြားျပကၡဒိန္ ကိုအေျခခံ တြက္ယူသံုးစြဲ ထားပါသည္။ ပရို ဂရမ္သည္ အဆိုပါ ႏွစ္မ်ားအတြက္ ေရာက္ဆဲေကာဇာ တနဂၤေႏြမွ ေရတြက္ရရွိသည့္ ကာလၿဂိဳဟ္ေနမ်ားကို ေဖၚျပသြားမည္ ျဖစ္ပါ သည္။       

ေဒသေနထြက္ေနဝင္ ေပၚအေျခခံသည့္ ဤပရိုဂရမ္ကို သံုးစြဲျခင္းမျပဳမီ ေရွးဦးစြာ Locate sheet မွ တည္ေနရာ ရည္ညႊန္းအမွတ္ စဥ္ကို ထည့္သြင္းထားရန္ ျဖစ္သည္။ နိမိတ္တိုင္၏ အလယ္အျခာကြက္၌ မိမိလိုရာ နိမိတ္ၿဂိဳဟ္ (1-0/1-7) ကို ထည့္သြင္းထားႏိုင္ပါ သည္။ အခါတို္င္ႏွင့္ နိမိတ္တိုင္တို႕၏ ေဟာေျပာမႈ ဆိုင္ရာအယူအဆ မ်ားကို အဂၤဝိဇၨာ စာအုပ္မ်ားစြာ၌ ေတြ႕ႏိုင္ေသာ္လည္း မဟာ ကာလဇာတာခြင္ကို ေဟာေျပာရန္မွာ ေရွးျမန္မာ နကၡတ္ေဗဒင္သံုး စုတ္အိမ္၊ ဥပါဒ္အိမ္၊ ေအာင္ပ၊ ကုလား မိတ္၊ ဦးညိဳ၊ ေခမာ ရန္ စသည္ တို႕ကို အေျခခံ ဆန္းစစ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ျဖစ္၍ ျပည့္စံုေသာ ရည္ညႊန္းခ်က္မ်ားအား ကိုးကားႏိုင္ရန္ က်မ္းရင္း၏ စာ မ်က္ႏွာ ၆၄မွ ၁၂၅ထိ ကို ပူးတြဲ တင္ထားပါသည္။

    

AyeWinKyawBlogpost 87.pdf

Maharkala.xlsx  (WPS Office တြင္ run ရန္)

Maharkarla-1.pdf

Maharkarla-2.pdf

6-07-2018

 

86. Myanmar Astronomy (11)

ျမန္မာနကၡတၱေဗဒ  (၁၁)

                         

ျမန္မာေဗဒင္ဆိုင္ရာ ေနခ်ိန္စံနစ္။ (အဆက္)

 ၁၂။ မဟာကာလဇာတာ လဂ္တပ္ျခင္း။

အဂၤဝိဇၨာ ဋီကာႀကီး အပိုဒ္ (၆၃) မဟာကာလ အစင္အၾကယ္အဖြင့္ တြင္ခ်ၿပီးၿဂိဳဟ္ခြင္မွ တနဂၤေႏြ၏ တည္ေနရာကို ရည္ညႊန္း၍ လဂ္ တပ္နည္းကို ေဖၚျပထားပါသည္။ လဂ္တပ္ရန္မွာ

နံနက္ ပထမတခါ ျဖစ္လွ်င္ တနဂၤေႏြႏွင့္ တစ္ရာသီတည္းတပ္၊

နံနက္ ႏွစ္ခါျဖစ္လွ်င္ ေရွ႕တခြင္တြင္တပ္၊

မြန္းတည့္ခါနီး သံုးခါျဖစ္လွ်င္ ေရွ႕ႏွစ္ခြင္တြင္တပ္၊

မြန္းတည့္မည့္ဆဲဆဲ ေလးခါျဖစ္လွ်င္ ေရွ႕သံုးခြင္တြင္တပ္၊

မြန္းလြဲဆဲဆဲ ငါးခါမွာလည္း ေရွ႕သံုးခြင္တြင္ပင္တပ္၊

မြန္းလြဲခါစ ေျခာက္ခါျဖစ္လွ်င္ ေရွ႕ေလးခြင္တြင္တပ္၊

မြန္းလြဲႀကီး ခုနစ္ခါျဖစ္လွ်င္ ေရွ႕ငါးခြင္တြင္တပ္၊

ေနဝင္ခါနီး ရွစ္ခါျဖစ္လွ်င္ ေရွ႕ေျခာက္ခြင္၌ တနဂၤေႏြႏွင့္ သမသတ္တပ္၊

အထက္ပါ လဂ္တပ္နည္းအရ မိႆရာသီတြင္ တနဂၤေႏြ ရပ္တည္ဆဲလ၏ တနဂၤေႏြေန႕ အခါ ၈-ပါးအတြက္ လဂ္တပ္ပံု နမူနာကို

Fig. AstroTime-31 တြင္ ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ဆက္လက္၍ ေဖၚျပထားသည္မွာ ညဥ့္၌လည္း ဤနည္းႏွင္ႏွင္ ရွစ္ခါရ၏။ (လဂ္မွာ တန ဂၤေႏြ၏ ေနာက္တစ္ခြင္ ႏွစ္ခြင္ စသည္ျဖင့္ တပ္ရာ၏)။ မဟာကာလ လဂ္တပ္ျခင္း သေဘာကို ပိုမိုရွင္းလင္းေစရန္ အလို႕ငွါ တနဂၤ  ေႏြ ရပ္တည္ေသာ အခြင္ကို မူတည္၍ လဂ္တပ္ျခင္း၊ ထိုတပ္ေသာလဂ္သည္ မ်က္ျမင္သေဘာအရ ေနထြက္၊ ေနဝင္၊ မြန္းတည့္၊ သန္းေခါင္၊ စသည့္အခ်ိန္အခါ တို႕၌ လဂ္ျဖင့္ႏိႈင္းရ အေနအထား မွန္ကန္မႈရွိေၾကာင္း Fig. AstroTime-32 တြင္ျပထားပါသည္။

 

က်မ္းရင္းတြင္ Fig. AstroTime-31 ၌ ေဖၚျပခဲ့ေသာ ေန႕အခါ ၈-ပါး၏ ၿဂိဳဟ္၊ လဂ္ အျပည့္အစံု ကို Fig. AstroTime-33 တြင္ ပရိုဂရမ္ အရ တြက္ထုတ္ တင္ျပထားပါသည္။ ဇာတာခြင္ တစ္ခုတြင္ လဂ္သည္ တစ္ေန႕ ၂၄-နာရီတြင္ တစ္ပတ္ ၁၂-ခြင္လံုးသို႕ လွည့္လည္ ရပ္တည္ေသာ သေဘာကို ေပၚလြင္ေစရန္ အတြက္ လြန္ခဲ့ေသာ သန္းေခါင္မွ ထိုေန႕ေနထြက္ အထိႏွင့္ ထိုေန႕ေနဝင္မွ သန္းေခါင္ အထိ ဖြဲ႕စည္းမည့္ မဟာကာလဇာတာခြင္ တို႕ကို Fig. AstroTime-34 တြင္ျပသ ထားပါသည္။ အထူးမွတ္သားဖြယ္ရာမွာ တနဂၤေႏြ တည္ရွိေသာအခြင္၊ ထိုမွ ၄-တန္႕ေျမာက္အခြင္၊ သမသတ္ ၇-တန္႕ေျမာက္အခြင္ ႏွင့္ ၁၀-တန္႕ေျမာက္အခြင္တို႕၌ အခါ ၂-ခါစီအတြက္ လဂ္မ်ားကို ခ်ရမည္ျဖစ္သည္။

 

၁၃။ မဟာကာလဆိုင္ရာ ေကာဇာ တနဂၤေႏြ။

အစဥ္အလာအားျဖင့္ ေကာဇာတနဂၤေႏြ၏ ေရာက္ဆဲရာသီခြင္ ကိုသုဒၵဒိန္ရက္ အေရအတြက္အားျဖင့္ သတ္မွတ္ရန္နည္းအား က်မ္း ရင္းတြင္ျပထားပါသည္။ သုဒၵဒိန္ရက္ကို အိတ္က္ဆဲလ္တြင္ လိုေသာေန႕၏ ရက္အမွတ္ Day number မွ ႏွစ္ဆန္း ၁-ရက္ေန႕၏ DN ရက္အမွတ္ ကိုႏႈတ္ယူျခင္းျဖင့္ လြယ္ကူစြာ ရႏိုင္ပါသည္။ သို႕ရာတြင္ ဆြစ္ၿဂိဳဟ္သြားမွ လဟီးရီ၏ အယနႏႈတ္ ယူထားေသာ နိရာယ န တနဂၤေႏြၿဂိဳဟ္စင္ အားသံုး၍ ရာသီေျပာင္း ရက္စြဲႏွင့္အခ်ိန္မ်ားကို လြယ္ကူစြာ တြက္ယူႏိုင္ ျခင္းေၾကာင့္ သုဒၵဒိန္ျဖင့္ တြက္ယူနည္းအား ဤတြင္အသံုးမျပဳပါ။

AyeWinKyawBlogpost 86.pdf

Messenger: Aye Win Kyaw                                                                                  SMS: 09 459 824 750
4-07-2018                                                                                                                                   ဆက္ရန္္